Chạy thận là một phương pháp điều trị cho những người bị suy thận. Có hai loại chạy thận, chạy thận nhân tạo và chạy thận màng bụng, cả hai đều thực hiện các chức năng bình thường của thận, lọc chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu.
Mục Lục
Chạy thận là gì?
Chạy thận là một phương pháp điều trị cho những người bị suy thận. Khi bạn bị suy thận, thận của bạn không lọc máu theo cách bình thường. Kết quả là, chất thải và độc tố tích tụ trong máu của bạn. Chạy thận thực hiện công việc của thận, loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu.
Có thể sống từ 10 đến 20 năm khi thực hiện chạy thận. Triển vọng khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, sức khỏe tổng thể, nguyên nhân gây suy thận và các yếu tố khác. Nếu bạn được ghép thận, bạn có thể ngừng chạy thận khi quả thận mới của bạn bắt đầu hoạt động.
Những ai cần chạy thận?
Những người bị suy thận hoặc bệnh thận giai đoạn cuối (ESRD) có thể cần lọc máu. Chấn thương và các tình trạng như huyết áp cao, tiểu đường và bệnh lupus có thể làm hỏng thận, dẫn đến bệnh thận .
Một số người phát triển các vấn đề về thận mà không rõ lý do. Suy thận có thể là một tình trạng lâu dài hoặc có thể xảy ra đột ngột (cấp tính) sau một bệnh nặng hoặc chấn thương. Loại suy thận này có thể biến mất khi bạn hồi phục.
Có năm giai đoạn của bệnh thận. Ở bệnh thận giai đoạn 5, Bác sĩ cho rằng bạn đang mắc bệnh thận giai đoạn cuối (ESRD) hoặc suy thận. Tại thời điểm này, thận đang thực hiện khoảng 10% đến 15% chức năng bình thường của chúng. Bạn có thể cần lọc máu hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Một số người chạy thận nhân tạo trong khi chờ cấy ghép.
Các phương pháp chạy thận hiện nay
Chạy thận nhân tạo
Chạy thận nhân tạo là loại lọc máu phổ biến nhất. Quá trình này sử dụng một quả thận nhân tạo (máy chạy thận nhân tạo) để loại bỏ chất thải và chất lỏng dư thừa ra khỏi máu. Máu được lấy ra khỏi cơ thể và lọc qua thận nhân tạo. Máu được lọc sau đó được đưa trở lại cơ thể với sự trợ giúp của máy lọc máu.
Để máu chảy vào thận nhân tạo, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để tạo một lối vào (lối vào mạch máu) vào mạch máu của bạn. Ba loại điểm vào là:
- Rò động tĩnh mạch (rò AV): Bác sĩ phẫu thuật nối động mạch và tĩnh mạch trên cánh tay của bạn.
- Ghép động mạch (ghép AV): Nếu động mạch và tĩnh mạch quá ngắn để kết nối, bác sĩ phẫu thuật của bạn sẽ sử dụng mảnh ghép (ống mềm, rỗng) để nối động mạch và tĩnh mạch.
Cả lỗ rò AV và mảnh ghép AV đều được thiết kế để điều trị lọc máu lâu dài. Những người nhận được lỗ rò AV được chữa lành và sẵn sàng bắt đầu chạy thận nhân tạo từ hai đến ba tháng sau khi phẫu thuật. Những người được ghép AV sẽ sẵn sàng sau hai đến ba tuần. Ống thông được thiết kế để sử dụng trong thời gian ngắn hoặc tạm thời.
Phương pháp điều trị chạy thận nhân tạo thường kéo dài từ ba đến năm giờ và được thực hiện ba lần mỗi tuần. Tuy nhiên, điều trị chạy thận nhân tạo cũng có thể được hoàn thành trong các đợt ngắn hơn, thường xuyên hơn.
Hầu hết các phương pháp điều trị chạy thận nhân tạo được thực hiện tại bệnh viện, văn phòng bác sĩ hoặc trung tâm lọc máu. Thời gian điều trị tùy thuộc vào kích thước cơ thể, lượng chất thải trong cơ thể và tình trạng sức khỏe hiện tại của bạn.
Sau khi bạn chạy thận nhân tạo trong một thời gian dài, bác sĩ có thể cảm thấy rằng bạn đã sẵn sàng để tự điều trị lọc máu tại nhà. Tùy chọn này phổ biến hơn đối với những người cần điều trị lâu dài.
Giải phẫu tách màng bụng
Thẩm phân phúc mạc bao gồm phẫu thuật cấy ống thông thẩm phân phúc mạc (PD) vào bụng của bạn. Ống thông giúp lọc máu của bạn qua phúc mạc, một màng trong bụng của bạn. Trong quá trình điều trị, một chất lỏng đặc biệt gọi là dịch lọc chảy vào phúc mạc. Dịch thẩm tách hấp thụ chất thải. Sau khi dịch thẩm tách rút chất thải ra khỏi máu, nó sẽ được rút ra khỏi bụng của bạn.
Quá trình này mất vài giờ và cần được lặp lại từ bốn đến sáu lần mỗi ngày. Tuy nhiên, việc trao đổi chất lỏng có thể được thực hiện khi bạn đang ngủ hoặc thức.
Có rất nhiều loại thẩm phân phúc mạc khác nhau. Những cái chính là:
- Lọc màng bụng cấp cứu liên tục (CAPD). Trong CAPD, bụng của bạn được lấp đầy và thoát ra ngoài nhiều lần mỗi ngày. Phương pháp này không cần máy và phải được thực hiện khi thức.
- Lọc màng bụng chu kỳ liên tục (CCPD). CCPD sử dụng một máy để tuần hoàn chất lỏng vào và ra khỏi bụng của bạn. Nó thường được thực hiện vào ban đêm khi bạn ngủ.
- Thẩm phân phúc mạc ngắt quãng (IPD). Điều trị này thường được thực hiện trong bệnh viện, mặc dù nó có thể được thực hiện tại nhà. Nó sử dụng cùng loại máy với CCPD, nhưng quá trình này mất nhiều thời gian hơn.
Quá trình chạy thận diễn ra như thế nào?
Chạy thận hoạt động như một quả thận nhân tạo bằng cách lọc chất độc, chất thải và chất lỏng từ máu của bạn thông qua một màng bán thấm – một vật liệu cho phép chất lỏng và các hạt nhỏ chảy qua nó chứ không phải các hạt lớn hơn.
Hai loại lọc máu, chạy thận nhân tạo và lọc màng bụng , sử dụng các phương pháp khác nhau để lọc chất độc ra khỏi cơ thể bạn.
- Với chạy thận nhân tạo, màng lọc được gọi là quả lọc máu và nằm bên trong máy lọc máu. Máu của bạn được lưu thông qua máy lọc máu và được làm sạch trước khi đưa trở lại cơ thể bạn.
- Với thẩm phân phúc mạc, màng lọc là lớp lót tự nhiên của phúc mạc hoặc bụng của bạn và máu không bao giờ rời khỏi cơ thể bạn. Cả hai loại lọc máu cũng sử dụng dung dịch thẩm tách trong quy trình lọc để giúp loại bỏ các chất không mong muốn.
Chạy thận mất bao lâu
Với chạy thận nhân tạo, thời gian và tần suất điều trị của bạn phụ thuộc vào đơn thuốc của bác sĩ và nơi bạn điều trị:
- Chạy thận nhân tạo tại nhà có thể được thực hiện 5–6 ngày một tuần, mỗi lần 2 tiếng rưỡi đến 3 giờ, 3 ngày một tuần trong 3–5 giờ hoặc 6–8 giờ khi bạn ngủ mỗi đêm hoặc cách ngày. Bạn cũng có thể yêu cầu điều trị lâu hơn hoặc số lần điều trị hàng tuần khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng riêng của bạn.
- Chạy thận nhân tạo tại bệnh viện thường được thực hiện 3 lần một tuần trong 3 – 5 giờ vào ban ngày hoặc 8 giờ đối với chạy thận nhân tạo vào ban đêm.
Với lọc màng bụng, thời gian điều trị sẽ phụ thuộc vào việc bạn chọn lọc màng bụng cấp cứu liên tục (CAPD) hay lọc màng bụng tự động (APD):
- Phương pháp điều trị CAPD được thực hiện thủ công, không dùng máy, khoảng 3–5 lần mỗi ngày.
- APD sử dụng một máy có tên là “máy quay vòng” và có thể được thực hiện dưới dạng một phiên dài hơn trong khi bạn ngủ, dưới dạng nhiều phiên ngắn hơn vào ban ngày hoặc ban đêm hoặc dưới dạng kết hợp của các tùy chọn này.
Điều gì xảy ra sau khi chạy thận nhân tạo?
Một số người bị huyết áp thấp trong hoặc ngay sau khi chạy thận nhân tạo. Bạn có thể cảm thấy buồn nôn , chóng mặt hoặc ngất xỉu .
Các tác dụng phụ khác của chạy thận nhân tạo bao gồm:
- Huyết áp thấp
- Thiếu máu, hoặc không có đủ hồng cầu
- Chuột rút cơ bắp
- Khó ngủ
- Ngứa
- Nồng độ kali trong máu cao
- Viêm màng ngoài tim, viêm màng xung quanh tim
- Nhiễm trùng huyết
- Nhiễm khuẩn huyết, hoặc nhiễm trùng máu
- Nhịp tim không đều
- Đột tử do tim, nguyên nhân tử vong hàng đầu ở những người chạy thận nhân tạo
Điều trị chạy thận được chỉ định bởi bác sĩ của bạn. Bạn và bác sĩ sẽ cùng nhau thảo luận về các lựa chọn điều trị và xác định điều gì phù hợp với bạn. Nếu bạn quyết định chạy thận nhân tạo, bác sĩ sẽ chỉ định thời gian và tần suất điều trị dựa trên nhu cầu sức khỏe riêng của bạn. Điều quan trọng là bạn phải hoàn thành quá trình điều trị lọc máu chính xác theo quy định để cảm thấy tốt nhất.
Mọi thắc mắc về sức khỏe hoặc đặt lịch khám, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp vào số hotline 028 7101 1115 hoặc nhắn tin về fanpage của Phòng khám để được hỗ trợ.
Tải và đặt lịch online trên ứng dụng DROH để có cơ hội nhận được các mã giảm giá phí khám tại các Bệnh viện đầu ngành: Ung Bướu, Nhi đồng 2, Hồng Đức, bệnh viện Bỏ túi DrOH,…Ngoài ra quý khách cũng có thể tận dụng ứng dụng DROH để chat miễn phí cùng Bác sĩ, video call để tư vấn hơn về bệnh lý thường gặp ngay tại nhà, quản lý hồ sơ khám chữa bệnh trực tuyến linh hoạt, và thanh toán viện phí/toa thuốc online dễ dàng.
PHÒNG KHÁM BỆNH VIỆN QUỐC TẾ DR.KHOA
Website: https://drkhoa.com/
Hotline: 028 7101 1115
Thời gian làm việc: 7:00 – 20:30 trong tuần
Địa chỉ: 116 Gò Dầu, phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP. HCM
Fanpage: Dr.Khoa International Community Hospital
Gói Xét Nghiệm
