Suy thận mãn tính là tình trạng suy giảm khả năng lọc chất thải và chất lỏng từ máu của thận. Nó là mãn tính, có nghĩa là tình trạng phát triển trong một thời gian dài và không thể đảo ngược. Tình trạng này còn thường được gọi là bệnh thận mãn tính (CKD).
Suy thận mãn tính thường được gây ra bởi một số tình trạng y tế khác gây căng thẳng cho thận theo thời gian, bao gồm bệnh tiểu đường, huyết áp cao hoặc tăng huyết áp và tình trạng viêm thận kéo dài. Các triệu chứng ban đầu của suy giảm chức năng thận bao gồm đi tiểu thường xuyên hơn, huyết áp cao và sưng chân.
>>> Xem thêm: Tìm hiểu cấu tạo và chức năng thận ở người, thận nằm ở đâu?
Mục Lục
Triệu chứng suy thận mãn tính
Trong giai đoạn đầu của bệnh suy thận mãn tính, những người bị ảnh hưởng thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Tuy nhiên, các triệu chứng có thể xuất hiện trong giai đoạn đầu của bệnh suy thận mãn tính bao gồm:
- Sự thôi thúc đi tiểu thường xuyên hơn
- Nước tiểu có thể nhợt nhạt và có bọt
- Tăng huyết áp , còn được gọi là huyết áp cao
- Sưng chân
- Chán ăn
- Giảm cân
Khi tình trạng tiến triển, những người bị ảnh hưởng có thể phát triển các triệu chứng khác như:
- Chuột rút hoặc co giật cơ bắp
- Phát triển các đốm nâu trên da
- Tình trạng sưng tấy nặng hơn, kể cả ở bàn tay, mắt cá chân, bàn chân và quanh mắt
- Buồn ngủ hoặc thiếu tập trung
- Cảm thấy thờ ơ và không có năng lượng
- Dễ bị bầm tím
- Máu trong phân
- Vô kinh (ngừng kinh nguyệt)
- Da ngứa, khô
- Đau trong xương
- Tăng khả năng nhiễm trùng
- Buồn nôn và ói mửa.
Lo lắng rằng bạn có thể có vấn đề về thận? Bắt đầu đánh giá triệu chứng miễn phí của bạn bằng ứng dụng Dr.OH.
Nguyên nhân suy thận mãn tính
Suy thận mãn tính chủ yếu xảy ra ở những người mắc các bệnh lý khác gây tổn thương cho các đơn vị nhỏ trong thận, được gọi là nephron, chịu trách nhiệm lọc chất thải và chất lỏng từ máu.
Các tình trạng phổ biến có thể gây suy thận mãn tính bao gồm:
- Bệnh tiểu đường: Một trong ba người lớn mắc bệnh tiểu đường có khả năng bị suy thận mãn tính
- Bệnh tăng huyết áp: Cứ 5 người trưởng thành bị cao huyết áp thì có 1 người dễ bị suy thận mãn tính
Những người mắc bệnh đái tháo đường, tăng huyết áp, những người có nguy cơ cao mắc bệnh suy thận mãn tính nên đi khám sức khỏe định kỳ để đo mức lọc cầu thận. Bệnh nhân tiểu đường cũng nên có các xét nghiệm microalbumin thường xuyên. Những xét nghiệm này có thể phát hiện các dấu hiệu sớm của tình trạng này.
Các tình trạng ít phổ biến hơn có thể gây suy thận mãn tính bao gồm:
- Bệnh thận đa nang, một loạt các rối loạn di truyền.
- Hội chứng thận hư hay còn gọi là viêm thận và viêm cầu thận là tình trạng tổn thương các cầu thận.và có thể do viêm họng liên cầu khuẩn và lupus, trong số các tình trạng khác.
- Viêm thận.
- Nhiễm trùng thận lặp đi lặp lại và sỏi thận thường xuyên .
- Những người có một số dị tật ở thận hoặc đường tiết niệu có nguy cơ mắc bệnh suy thận mãn tính cao hơn. Một khi thận đã mất đi một lượng chức năng đáng kể, chúng có thể không thể phục hồi và người bệnh có thể tiến triển thành bệnh thận giai đoạn cuối.
Chẩn đoán suy thận mãn tính
Suy thận mãn tính có thể được chẩn đoán bằng cách đo chức năng thận và thường được kiểm tra bằng cách lấy mẫu máu và nước tiểu để đo nồng độ creatinin. Đây là sản phẩm thải của creatine, một chất hóa học mà cơ thể tạo ra để cung cấp năng lượng, chủ yếu cho cơ và não.
Hai xét nghiệm chẩn đoán chính là:
- Tốc độ lọc cầu thận (GFR): Kiểm tra xem các cầu thận tốt như thế nào đang làm việc. Để kiểm tra tốc độ lọc, một mẫu máu được lấy và sau đó được thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Kết quả được kết hợp với các yếu tố bao gồm tuổi tác, dân tộc, giới tính, chiều cao và cân nặng để ước tính mức lọc cầu thận của một người.
- Xét nghiệm độ thanh thải creatinin: Một cách khác để tính mức lọc cầu thận. Để thực hiện xét nghiệm, một người cần thu thập tất cả nước tiểu của họ trong khoảng thời gian 24 giờ và sau đó cung cấp mẫu máu. So sánh nồng độ creatinin trong máu và nước tiểu cho phép ước tính tốc độ lọc cầu thận của một người.
Nếu một người có mức lọc cầu thận dưới 60mL/phút/1,73m2 trong ba tháng trở lên thì được xếp vào loại suy thận mãn tính hoặc tổn thương thận. Kết quả bình thường nằm trong khoảng 90mL/phút/1,73m2 đến 120mL/phút/1,73m2.
Ngoài ra, có thể cần siêu âm thận và đường tiết niệu. Trong một số trường hợp, có thể cần phải lấy một mẫu thận nhỏ, được gọi là sinh thiết, để tìm ra nguyên nhân cơ bản của tình trạng này.
Bệnh nhân tiểu đường nên có các xét nghiệm microalbumin thường xuyên bên cạnh các xét nghiệm khác. Xét nghiệm này được sử dụng để phát hiện lượng albumin rất nhỏ, một loại protein thường được tìm thấy trong máu, trong nước tiểu. Nếu thận bị tổn thương, albumin sẽ rò rỉ vào nước tiểu.
Điều trị suy thận mãn tính
Điều trị liên quan đến việc kiểm soát tình trạng gây hại cho thận. Đặc biệt, những người bị tăng huyết áp hoặc tiểu đường nên đảm bảo rằng các tình trạng này được kiểm soát tốt.
Giữ cho lượng đường trong máu và huyết áp được kiểm soát sẽ làm chậm quá trình tổn thương thận. Thuốc ức chế men chuyển (ACE) hoặc thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB) là lựa chọn ưu tiên để kiểm soát tăng huyết áp.
Các tình trạng y tế khác liên quan đến thận có thể được kiểm soát với sự trợ giúp của bác sĩ chuyên khoa thận (bác sĩ chuyên khoa thận). Nếu suy thận mạn được chẩn đoán sớm và quản lý cẩn thận, điều này có thể giúp ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên tồi tệ hơn và tiến triển thành suy thận giai đoạn cuối.
Những người có thận không còn hoạt động đủ tốt để lọc máu và chất lỏng có thể cần lọc máu, một quá trình trong đó máu được làm sạch bằng máy. Mọi người bị suy thận giai đoạn cuối nên được đánh giá để ghép thận.
Điều cần biết: Một số loại thuốc không kê đơn, bao gồm vitamin và thảo dược bổ sung, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy thận mãn tính. Có thể hữu ích khi xem xét các loại thuốc với bác sĩ và thay thế hoặc ngừng bất kỳ loại thuốc nào có thể gây hại cho thận.
Phòng ngừa suy thận mãn tính
Kiểm soát tốt các bệnh lý nội khoa như tăng huyết áp, đái tháo đường có ý nghĩa quan trọng trong việc phòng ngừa suy thận mạn.
Các hành động khác có thể giúp ngăn ngừa suy thận mãn tính bao gồm:
- Kiểm tra sức khỏe thường xuyên, bao gồm đánh giá chức năng thận ở những người có nguy cơ cao.
- Giảm cân hoặc kiểm soát cân nặng hợp lý.
- Tập thể dục thường xuyên, có thể giúp điều chỉnh huyết áp và lượng đường trong máu.
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh.
- Ngừng hút thuốc, loại bỏ rượu bia.
- Uống tất cả các loại thuốc theo toa theo chỉ dẫn.
- Tránh một số loại thuốc giảm đau không kê đơn như aspirin hoặc ibuprofen.
Biến chứng suy thận mạn
Nếu bệnh thận tiến triển nặng có thể dẫn đến suy thận hay còn gọi là bệnh thận giai đoạn cuối. Điều này có nghĩa là thận sẽ không còn khả năng xử lý chất thải và loại bỏ nó khỏi cơ thể. Điều này sẽ yêu cầu lọc máu hoặc, có khả năng, ghép thận.
Thiếu máu
Thiếu máu là một tình trạng phổ biến ở những người bị suy thận mãn tính có xu hướng xảy ra sau khi một người mất từ 20 đến 50% chức năng thận. Thận bị tổn thương không sản xuất đủ hormone gọi là erythropoietin (EPO), giúp thúc đẩy việc tạo ra các tế bào hồng cầu.
Thiếu vitamin D
Những người bị suy thận mãn tính không xử lý vitamin D hiệu quả như những người có thận khỏe mạnh và có nguy cơ thiếu vitamin D. Một số vấn đề này có thể dẫn đến bao gồm:
- Nhuyễn xương, làm mềm xương
- Loãng xương, sự suy yếu của xương
- Tăng tính nhạy cảm với nhiễm trùng.
Người suy thận mạn nên ăn kiêng như thế nào? Đáp: Ăn uống lành mạnh có thể giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh suy thận mãn tính. Nên ăn một chế độ ăn uống có nhiều trái cây và rau quả, ít chất béo, cholesterol, muối và kali. Cần biết rằng đậu trắng, chuối, bơ và khoai tây chứa nhiều kali. Đối với bệnh nhân tiểu đường, việc duy trì lượng đường trong máu là rất quan trọng.
Mọi thắc mắc về sức khỏe hoặc đặt lịch khám, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp vào số hotline 028 7101 1115 hoặc nhắn tin về fanpage của Phòng khám để được hỗ trợ.
Tải và đặt lịch online trên ứng dụng DROH để có cơ hội nhận được các mã giảm giá phí khám tại các Bệnh viện đầu ngành: Ung Bướu, Nhi đồng 2, Hồng Đức, bệnh viện Bỏ túi DrOH,…Ngoài ra quý khách cũng có thể tận dụng ứng dụng DROH để chat miễn phí cùng Bác sĩ, video call để tư vấn hơn về bệnh lý thường gặp ngay tại nhà, quản lý hồ sơ khám chữa bệnh trực tuyến linh hoạt, và thanh toán viện phí/toa thuốc online dễ dàng.
PHÒNG KHÁM BỆNH VIỆN QUỐC TẾ DR.KHOA
Website: https://drkhoa.com/
Hotline: 028 7101 1115
Thời gian làm việc: 7:00 – 20:30 trong tuần
Địa chỉ: 116 Gò Dầu, phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP. HCM
Fanpage: Dr.Khoa International Community Hospital
Gói Xét Nghiệm
