Cao huyết áp: Nguyên nhân, biểu hiện, triệu chứng và cách điều trị

Cao huyết áp thường diễn biến trong âm thầm và được xem là một trong những căn bệnh nguy hiểm vì có thể im lặng nhưng “giết chết” được chúng ta. 

Hiện nay Việt Nam có khoảng 12 triệu người mắc phải, nghĩa là trung bình cứ 5 người trưởng thành thì có 1 người mắc bệnh. Năm 2016, tỷ lệ này ở mức báo động đỏ với hơn 40% người lớn bị tăng huyết áp.

Cùng Bác sĩ Dr.Khoa tìm hiểu chi tiết về biểu hiện bệnh, nguyên nhân và biện pháp điều trị thế nào ở bài viết hôm này nhé!

Bệnh cao huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành động mạch. Huyết áp được tính bằng đơn vị mmHg và được xác định bằng cách đo huyết áp. Huyết áp có hai chỉ số là huyết áp tâm thu huyết áp tâm trương, cao huyết áp thai kỳ, cao huyết áp tự phát.

Tăng huyết áp hay cao huyết áp là bệnh lý mạn tính, tình trạng này được xác định khi huyết áp đo tại phòng khám lớn hơn hoặc bằng 140/90 mmHg  – Theo khuyến cáo của Hội Tim mạch học Quốc gia về chẩn đoán và điều trị tăng huyết áp. Tiền tăng huyết áp khi nằm trong khoảng 120-139/80-89 mmHg và mức huyết áp bình thường khi < 120/80 mmHg.

Phân độ tăng huyết áp theo Hội tim mạch và huyết áp Châu âu (ESC/ESH) năm 2018:

Nguyên nhân của cao huyết áp hay tăng huyết áp

Đa phần bệnh thường gặp ở người lớn tuổi không có nguyên nhân (tăng huyết áp vô căn hay nguyên phát); khoảng 10% tình trạng có nguyên nhân, còn gọi là tăng huyết áp thứ phát.

• Tăng huyết áp nguyên phát (vô căn): Khoảng 90% trường hợp huyết áp tăng cao không xác định được nguyên nhân. Đối với người mắc bệnh đái tháo đường thì cơ hội mắc bệnh sẽ cao hơn, hoặc có người trong gia đình từng mắc bệnh cao huyết áp. Một số còn lại do vấn đề cân nặng, uống rượu bia, ít vận động thể lực, có nhiều căng thẳng, áp lực trong cuộc sống.
• Tăng huyết áp thứ phát: Tình trạng này chiếm khoảng 10% ca bệnh nhưng nếu điều trị theo đúng nguyên nhân thì bệnh có thể chữa khỏi. Một số nguyên nhân dẫn đến cao huyết áp thứ phát như: Bệnh thận, bệnh lý tuyến thượng thận, một số bệnh lý nội tiết khác; một số loại thuốc điều trị viêm khớp, hen suyễn, dị ứng,…
• Tăng huyết áp do thai kỳ là dạng tăng huyết áp đơn thuần nhưng thường xảy ra sau tuần thai thứ 20. Trong khi đó, tiền sản giật cũng xảy ra sau khi thai nhi được 12 tuần tuổi, nhưng kèm theo phù và có đạm trong nước tiểu. Nguyên nhân của các dạng tăng huyết áp trong thời kỳ mang thai này có thể là do thiếu máu trầm trọng, nhiều nước ối, mang thai con đầu lòng, đa thai, thai phụ trẻ dưới 20 tuổi hoặc cao trên 35 tuổi, tiền sử cao huyết áp hoặc đái tháo đường,…

Một số nguyên nhân đặc thù bạn có thể cải thiện được:

• Cân nặng béo phì là chủ yếu
• Ăn mặn gây tăng huyết áp bởi muối làm tăng hấp thu nước vào máu. 
• Chế độ ăn giàu chất béo, nhất là chất béo bão hòa. 
• Lười vận động, không tập luyện thể dục. 
• Uống nhiều bia, rượu. 
• Mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tim mạch…
• Bệnh thận cấp tính hoặc mạn tính, hẹp động mạch thân, uy tủy thượng thận. 
• Hội chứng Cushing.
• Hội chứng Conn – cường Aldosteron tiên phát. 
• Căng thẳng tâm lý.
• Huyết áp cao do tác dụng phụ của thuốc tránh thai, thuốc cảm, kháng viêm Non-steroid, corticoid. 
• Nhiễm độc thai nghén

Cao huyết áp có triệu chứng như thế nào? 

Huyết áp có thể tăng lên mà không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số trường hợp có thể xuất hiện một số dấu hiệu nhưng thường không rõ ràng. Chỉ khi bệnh tăng huyết áp trở nặng, người bệnh mới cảm nhận rõ ràng những triệu chứng tăng huyết áp.

Một số triệu chứng điển hình nghi ngờ bệnh tăng huyết áp: 

• Đau đầu, hoa mắt, ù tai, mất thăng bằng. 
• Thở nông.
• Chảy máu mũi.
• Đau ngực, khó thở, tim đập nhanh. 
• Chóng mặt.
• Mắt nhìn mờ. 
• Mặt đỏ, buồn nôn, ói mửa.  
• Tiểu máu. 
• Mất ngủ. 

Cao huyết áp có điều trị được không?

Chẩn đoán

Đầu tiên bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh cao huyết áp sau đó mới có kế hoạch điều trị nhằm mục đích ổn định huyết áp.

Để chẩn đoán tăng huyết áp chỉ có cách duy nhất là đo huyết áp. Hiện nay, có 3 cách đo huyết áp để chẩn đoán bệnh gồm:

• Đo huyết tại phòng khám: HA ≥ 140/90 mmHg
• Đo huyết áp tại nhà: HA ≥ 135/85 mmHg
• Máy theo dõi huyết áp liên tục 24 giờ (máy Holter huyết áp): HA ≥ 130/80 mmHg

Ngoài ra, bạn sẽ được bác sĩ chỉ dẫn: 

• Khám lâm sàng: Dựa vào những triệu chứng tăng huyết áp, khảo sát các yếu tố nguy cơ, tiền sử bệnh, đo huyết áp bằng máy đo huyết áp. 
• Khám cận lâm sàng: Xét nghiệm nước tiểu, điện tâm đồ, X-quang ngực, CT scan.

Điều trị cao huyết áp

Mục tiêu của việc điều trị cao huyết áp là đưa huyết áp về mức ổn định thường là dưới 140/90 mmHg. Tuy nhiên, đối với bệnh nhân tăng huyết áp kèm theo các bệnh liên quan như đái tháo đường hoặc bệnh thận mãn tính, bác sĩ sẽ đề nghị một liệu trình điều trị nghiêm ngặt hơn để giữ cho huyết áp ổn định ở mức dưới 130/80 mmHg. 

• Điều trị huyết áp cao bằng cách dùng thuốc: Thuốc giãn mạch, thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế Beta, thuốc ức chế hấp thụ canxi, các chất ức chế men chuyển ACE.
• Điều trị bằng việc thay đổi lối sống: Điều chỉnh chế độ ăn uống lành lạnh, dùng ít muối lại (khoảng 5g/ngày), tập thể dục thường xuyên ở mức phù hợp, cố gắng duy trì cân nặng tránh để béo phì. 

Một số trường hợp cao huyết áp cấp cứu cần phải được chữa trị ngay lập tức tại phòng cấp cứu hoặc phòng chăm sóc đặc biệt, vì lúc này nguy cơ bệnh nhân tử vong là khá cao. Bệnh nhân có thể được thở oxy và dùng thuốc hạ huyết áp khẩn cấp để nhanh chóng cải thiện tình hình.

Nhận biết được một số triệu chứng tăng huyết áp điển hình nhất giúp bạn chẩn đoán sớm, thăm khám và điều trị kịp thời, tránh bệnh diễn tiến nghiêm trọng, gây ra hậu quả đáng tiếc. Vì vậy, dù khỏe mạnh bạn cũng nên khám sức khỏe định kỳ, nhất là những gia đình có tiền sử bệnh. Người bệnh cần theo dõi lâu dài, thường xuyên đo huyết áp bằng máy đo huyết áp tại nhà và tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.

Mọi thắc mắc về sức khỏe hoặc đặt lịch khám, khách hàng vui lòng liên hệ trực tiếp vào số hotline 028 7101 1115 hoặc nhắn tin về fanpage của Phòng khám để được hỗ trợ.

Tải và đặt lịch online trên ứng dụng DROH để có cơ hội nhận được các mã giảm giá phí khám tại các Bệnh viện đầu ngành: Ung Bướu, Nhi đồng 2, Hồng Đức, bệnh viện Bỏ túi DrOH,…Ngoài ra quý khách cũng có thể tận dụng ứng dụng DROH để chat miễn phí cùng Bác sĩ, video call để tư vấn hơn về bệnh lý thường gặp ngay tại nhà, quản lý hồ sơ khám chữa bệnh trực tuyến linh hoạt, và thanh toán viện phí/toa thuốc online dễ dàng.

PHÒNG KHÁM BỆNH VIỆN QUỐC TẾ DR.KHOA

Website: https://drkhoa.com/

Hotline: 028 7101 1115

Thời gian làm việc: 7:00 – 20:30 trong tuần

Địa chỉ: 116 Gò Dầu, phường Tân Quý, quận Tân Phú, TP. HCM

Fanpage: Dr.Khoa International Community Hospital